W dniu 24 maja 2022 r. Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy nowelizującej Kodeks pracy, który zakłada wprowadzenie do Kodeksu przepisów regulujących pracę zdalną i zasady przeprowadzania kontroli trzeźwości pracowników, o czym wspominaliśmy już tutaj. Ten krok zapowiada początek końca długiej drogi ku temu, aby prawo pracy zaadresowało – przynajmniej częściowo – aktualne i praktyczne potrzeby pracodawców i pracowników. Jeśli projekt wejdzie w życie, wówczas:

• pracodawcy otrzymają możliwość weryfikowania stanu trzeźwości pracowników przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego – np. alkomatem, posiadającym ważny dokument potwierdzający jego odpowiedni stan techniczny;
• telepracę zastąpią bardziej elastyczne regulacje umożliwiające wykonywanie pracy zdalnej na podstawie uzgodnienia pomiędzy pracodawcą i pracownikiem, a – w określonych przypadkach – także na polecenie pracodawcy lub na podstawie wniosku pracownika w przypadku tzw. okazjonalnej pracy zdalnej, w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym.

Sama ustawa to jednak nie wszystko – pracodawcy muszą mieć świadomość tego, że zarówno zasady wykonywania pracy zdalnej, jak i zasady kontrolowania trzeźwości, będą musiały znaleźć odzwierciedlenie w ich wewnątrzzakładowych regulacjach, ponieważ:

• wprowadzenie kontroli trzeźwości będzie musiało zostać ustalone w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy albo w obwieszczeniu pracodawcy (jeśli pracodawca nie ma regulaminu);
• z kolei zasady wykonywania pracy zdalnej będą musiały zostać określone w porozumieniu pomiędzy pracodawcą a organizacją związkową, a jeśli nie będzie to możliwe – w regulaminie, uwzględniając ustalenia podjęte z organizacjami związkowymi w toku uzgadniania porozumienia; z kolei w przypadku braku organizacji związkowej, regulamin będzie wymagał konsultacji z przedstawicielami pracowników.

Pracodawcy, którzy będą chcieli skorzystać z możliwości, jakie otworzy przed nimi nowe prawo, będą zatem musieli najpierw wykonać pracę po swojej stronie. Treść wewnątrzzakładowych przepisów powinna bowiem spełniać kryteria wskazane w projekcie, co oznacza, że:

• w przypadku kontroli trzeźwości wymagane będzie określenie grupy pracowników objętych kontrolą i sposób, czas i częstotliwość jej przeprowadzania, a także rodzaj wykorzystywanego urządzenia;
• w przypadku pracy zdalnej będzie to m.in. określenie zasad pokrywania kosztów związanych z pracą zdalną, zasad porozumiewania się i potwierdzania obecności, kontroli wykonywania pracy i przestrzegania zasad BHP czy konserwacji i serwisowania sprzętu.

Aby projekt faktycznie wszedł w życie, musi przejść przez cały proces legislacyjny – przed nami zatem prace na pod projektem i głosowanie w Sejmie i Senacie oraz podpisanie ustawy przez Prezydenta. Zadaniem dla pracodawców będzie natomiast wdrożenie wewnątrzzakładowych regulacji, które nie tylko spełniają ustawowe wymogi, ale także – a może przede wszystkim – mają dla pracodawców i pracowników realny, praktyczny wymiar i są odpowiednio dostosowane do specyfiki danej organizacji. Na nadchodzące zmiany warto przygotować się z wyprzedzeniem.

Marta Borówka, Associate