Dnia 29 stycznia 2022 r. weszła w życie długo oczekiwana reforma prawa imigracyjnego. Celem nowelizacji jest ułatwienie procedury legalizacji pobytu oraz uzyskiwania zezwoleń na pracę przez cudzoziemców. Nowe przepisy zapowiadają dość spore ułatwienia, niemniej jednak to praktyka zweryfikuje czy rzeczywiście usprawnią cały proces.

Główne założenia nowelizacji

W świetle nowych przepisów:

• rozszerzeniu ulega katalog okoliczności niewymagających zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę;
• wydłużono do 24 miesięcy okres pracy na podstawie oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi;
• termin na udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy w pierwszej instancji wynosi 60 dni, zaś w instancji odwoławczej 90 dni;
• pouczenia cudzoziemców o ich prawach i obowiązkach czy trybie postępowania oraz wymiana niektórych informacji między wojewodą lub Szefem Urzędu do Spraw Cudzoziemców a właściwymi służbami i organami może odbywać się drogą elektroniczną;
• pierwszeństwo rozpatrywania przez wojewodę mają wnioski cudzoziemców mających wykonywać pracę u przedsiębiorców prowadzących działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej.

Szczegółowo, o najistotniejszych założeniach ustawy pisaliśmy we wcześniejszym wpsie: Nadchodzą korzystne zmiany w zatrudnianiu cudzoziemców.

Zmiany na lepsze?

Pozytywnie należy ocenić wydłużenie okresu pracy na podstawie tzw. oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi do 24 miesięcy oraz umożliwienie kontynuacji zatrudnienia w oparciu o kolejne oświadczenie bez zachowania przerwy. Powstaje jednak obawa, iż rozwiązanie to – bez wewnętrznych zmian organizacyjno-kadrowych – może obciążyć urzędy pracy i przyczynić się do wydłużenia czasu oczekiwania na oświadczenie. Korzystną zmianą z punktu widzenia pracodawcy jest również możliwość aktualizacji zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w przypadku m.in. zmiany stanowiska (uwaga, przy zachowanym zakresie obowiązków) – wcześniej, zmiana ta wymagała wystąpienia o nowe zezwolenie. Teoretycznie, aktualizacja powinna okazać się mniej czasochłonna.

Wątpliwości budzi wymóg zapewnienia legalnie zatrudnionym cudzoziemcom miesięcznego wynagrodzenia, co najmniej na poziomie minimalnego wynagrodzenia za pracę, niezależnie od wymiaru czasu pracy czy rodzaju umowy. Rozwiązanie to może prowadzić do nierównego traktowania pracowników-obywateli Polski.

Pytanie ilu pracodawców skorzysta z przyśpieszonej procedury rozpatrywania wniosków o wydanie zezwolenia na pracę? Czy faktycznie korzystną propozycją jest przyznanie priorytetu „przedsiębiorcom prowadzącym działalność o znaczeniu strategicznym dla gospodarki narodowej”, zamiast opracowania listy priorytetowych zawodów? Czas – oraz rozporządzenie Ministra właściwego ds. gospodarki – pokażą.

Wydaje się także, iż wprowadzenie nowelizacją nowych terminów na rozstrzyganie spraw imigracyjnych, bez faktycznych zmian wewnętrznych w urzędach i tak nie przyśpieszy wydawania decyzji, a skomplikowane przepisy przejściowe mogą dodatkowo przyczynić się do obniżenia efektywności ich pracy – przynajmniej w początkowej fazie wdrożenia nowych przepisów.

Dominika Nowak, Senior Associate

Agnieszka Tarasiuk, Paralegal